Rozwój dziecka
Rozwój dziecka
2 lata
Dziecko potrafi:
- biegać, skakać, z niewielką pomocą chodzić po schodach, siadać i zsiadać z krzesła, chodzić na boki i do tyłu
- zaczyna przestawać korzystać z nocnika,
- rysować bazgroły, potrafi naśladować rysowanie kropek i kresek,
- układać przedmioty w szereg, wkładać je w inne przedmioty i układać na miejsce,
- układa wieżę z kilku przedmiotów,
- dopasowywać odpowiednie kształty (koło, trójkąt, kwadrat) do odpowiednich wgłębień lub konturów,
- nakładać krążki na kijek, nawlekać "korale" z otworami o dużej średnicy,
- pić sprawnie z kubka, jeść samodzielnie łyżką, używać widelca do nakłuwania pokarmu,
- nakładać rozpinane części garderoby, czapkę, myje rączki pod kontrolą osoby dorosłej,
- używać kilkudziesięciu słów, łączy w wypowiedziach 2-3 słowa,
- rozumieć i wykonywać polecenia złożone typu: "Idź do kuchni i przynieś swój kubek" oraz znać nazwy większości przedmiotów z otoczenia,
- znać i stosować niektóre rytuały społeczne np. podawanie ręki na powitanie oraz mówienie Dzień dobry, naśladować w zabawie proste czynności zaobserwowane wcześniej.
- zaczyna rozwijać swoje kontakty z innymi dziećmi,
- okazuje swoje potrzebuj najczęściej werbalnie, ale także bardziej złożone emocje, takie jak wstyd, duma, zazdrość.
3 lata
Obszar fizyczny - dziecko:
- wchodzi po schodach, stawiając nogi na przemian, schodzi po schodach krokiem dostawnym,
- kopie, rzuca i łapie piłkę,
- jeździ na rowerku trójkołowym,
- chodzi do przodu i do tyłu,
- samodzielnie ubiera się i rozbiera,
- rozumie pojęcie „moje”, „jego/jej”,
- sygnalizuje potrzeby fizjologiczne,
- używa dobrze łyżki i widelca, pije z otwartego kubka.
Obszar poznawczy - dziecko:
- potrafi nazywać znajome kolory, liczy dwa przedmioty, oddziela kształty, porównuje dwa przedmioty – większy i mniejszy,
- zapamiętuje części zasłyszanych opowieści,
- buduje zdania składające się z 3-4 słów, wykonuje polecenia dwustopniowe,
- lepiej rozróżnia pory dnia (rano, po południu, noc),
- identyfikuje różne obiekty i obrazy.
Obszar społeczno – emocjonalny - dziecko:
- uczy się okazywać współczucie i pomoc,
- stara się panować nad emocjami, chociaż może się zdarzyć, że nie będzie umiało ich powstrzymać,
- zaczyna tworzyć przyjaźnie z innymi dziećmi, inicjuje zabawy , dzieli się z innymi,
- w konfliktach z rówieśnikami szuka pomocy u dorosłego.
4 lata
Obszar fizyczny - dziecko:
- wchodzi i schodzi ze schodów na dwóch nogach i w wyprostowanej pozycji, trzymając się poręczy,
- sprawnie biegać, ruszać i zatrzymywać się, a nawet robić w biegu zwroty,
- pojawiają się nowe zabawy, takie jak zabawa w berka, jazda na rowerku, wspinanie się na różnorodne przeszkody,
- coraz lepiej łapać piłkę i rzucać nią, co robi coraz sprawniej,
- zaczynają także kozłować piłką.
Obszar poznawczy - dziecko:
- zadaje trudne pytania dorosłym,
- eksperymentuje z nowymi bodźcami,
- chętnie maluje i tworzy – wykleja, wycina, lepi z plasteliny, itp.,
- buduje z klocków pobudza wyobraźnię przestrzenną,
- powoli zaczyna rozróżniać litery od innych kształtów,
- niektóre dzieci potrafią nawet drukowanymi literami zapisać swoje imię,
- układa przedmioty czy zabawki według koloru lub kształtu. Większość dzieci w tym wieku umie także liczyć do 10.
- często zdarza się, że ma trudności z odróżnianiem fantazji od rzeczywistości,
- konfabulowanie w tym wieku jest normalne, wiąże się z niesamowitą wyobraźnią dziecka, a także z coraz lepszą umiejętnością mowy,
- ciągle uczą się nowych słów, używają około 2 tys.
Obszar społeczny - dziecko:
- świat społeczny zostaje wzbogacony o kolegów z przedszkola i okolicy domu - maluchy uczą się ustalania zasad,
- respektuje normy grupowe, dochodzi do konsensusu,
- uczy się integrować z zupełnie nową grupą społeczną, musi odnaleźć swoje miejsce w tej grupie, przyswoić unikatowe wzorce przeżywania, myślenia i działania w różnych sytuacjach,
- dzięki grupie rówieśniczej i kontaktom społecznym poszerza swoją wiedzę o różnych rolach społecznych.
Obszar emocjonalny - dziecko:
- zaczyna odczuwać nowe emocje takie jak wstyd, duma, wina, zazdrość,
- lubi pochwały,
- jest z siebie dumne, kiedy je słyszy, jednocześnie bardzo przeżywa porównywanie z innymi, jeśli wypada negatywnie,
- nabiera zdolności regulowania i kontrolowania ekspresji emocji,
- nabywa umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych i kształtuje pozytywne kontakty z rówieśnikami i dorosłymi.
5 lat
Obszar fizyczny – dziecko:
- samodzielnie korzysta z toalety, myje i wyciera ręce, samodzielnie myje zęby (ruchy dziecka mogą być jeszcze nieco mało płynne)
- samodzielnie nakrywa do stołu, prawidłowo posługuje się widelcem oraz łyżką
- samodzielnie się ubiera i rozbiera, może potrzebować nieznacznej pomocy w dosunięciu zamka, zapięciu guzika, sznurowaniu buta
- biega, czworakuje, skacze obunóż i na jednej nodze, robi przysiady, rzuca i łapie piłkę
- prawidłowo chwyta narzędzie podczas rysowania, rysuje szlaczki według wzoru, podejmuje próby odwzorowywania znaków literopodobnych
- odkręca i zakręca nakrętki od butelek, wbija młotkiem kołki, łączy dość sprawnie klocki typu lego, sprawnie buduje z klocków różne skomplikowane budowle, robi z piasku babki, tunele, fosy, zamki i inne budowle, bawi się plasteliną (robi kule, wałki, placki), wykonuje proste figurki – zwierzęta, ludziki, zaczyna składać kartkę papieru na pół, próbuje ją składać wzdłuż linii narysowanych, wycina nożyczkami po prostej (przecina papier, wycina trójkąty, prostokąty itp.).
Obszar poznawczy – dziecko:
- posiada wiedzę ogólną (zna swoje imię, nazwisko; wie ile ma lat; w jakiej miejscowości mieszka; jakiej jest narodowości, w jakim państwie mieszka, zna nazwę stolicy, symbole narodowe; wymienia nazwy pór roku, dni tygodnia; posługuje się pojęciami określającymi czas: dzisiaj, wczoraj, jutro, rano, wieczorem, teraz, później)
- mówi płynnie, buduje dłuższe wypowiedzi poprawnie gramatycznie i logicznie, uważnie słucha innych, zadaje i odpowiada na pytania
- układa czteroelementową historyjkę obrazkową, opowiada jej treść, klasyfikuje przedmioty według zauważonej reguły, odtwarza podany wzór, określa położenie przedmiotów w przestrzeni (na, pod, obok, w), rozróżnia lewą i prawą stronę , recytuje wierszyki, rymowanki
- dzieli wyrazy na sylaby, wyróżnia głoski w wyrazach o prostej budowie fonetycznej, określa liczbę wyrazów w krótkich zdaniach
- rozróżnia podstawowe figury geometryczne, liczy na konkretach w zakresie do 10, określa równoliczność lub nierównoliczność dwóch zbiorów poprzez ich przeliczanie, posługuje się liczebnikami porządkowymi.
Obszar społeczny – dziecko:
- współdziała z innymi dziećmi podczas zabaw, nawiązuje relacje, współdziała z dorosłymi
- przestrzega ustalonych norm, zasad zachowania, umów
- używa zwrotów grzecznościowych, odpowiednio zachowuje się w różnych sytuacjach.
Obszar emocjonalny – dziecko:
- rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, przeżywa je zgodnie z przyjętymi normami zachowania, reaguje na smutek, płacz, radość osób z najbliższego otoczenia
- bez lęku rozstaje się z rodzicami, akceptuje czas rozstania.
6 lat
Obszar fizyczny – dziecko:
- ma dużą potrzebę ruchu, jest żywiołowe, pełne energii, gotowe na nowe wyzwania, często podejmuje ryzyko, nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swoich niektórych działań,
- wypadają mu mleczne zęby,
- sprawnie rysuje, maluje, wykleja, wycina i pisze (chociaż niektóre dzieci dopiero zaczynają).
Obszar poznawczy – dziecko:
- czyta lub szybko się tegoż uczy, układa puzzle, rozumie różnicę pomiędzy czymś przypadkowym a zamierzonym, zna dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku, poznaje zasady działania zegara, zna nazwy dni tygodni, miesięcy, zna różne piosenki i wierszyki, kolejnych uczy się z łatwością,
- umie się skoncentrować na jednej czynności (mniej więcej kwadrans), choć ma problem z podzielnością uwagi, potrafi się skupić na ok. 15 min.,
- ma bogate słownictwo (zna około 4 000 słów), dziecko potrafi tworzyć zdania współrzędnie i podrzędnie złożone, lubi rozmawiać i dzielić się swoimi spostrzeżeniami czy przemyśleniami, jego wypowiedzi są dłuższe, ciekawe, logiczne,
- umie wykonywać proste obliczenia matematyczne, lubi bawić się cyframi, rozpoznaje kształty, nie tylko je z łatwością odtwarza, ale i traktuje je kreatywnie – tworzy geometryczne rysunki,
- interesuje się światem – zjawiskami przyrodniczymi, mapami, ale i zjawiskami społecznymi – zawodami, jakie wykonują różni ludzie czy rolami społecznymi – mąż, mama, dziecko, rozróżnia stronę lewą od prawej,
- zaczyna stawiać hipotezy, choć ma jeszcze małe zasoby wiedzy, próbuje uzasadniać swoje decyzje. Swoich racji broni za wszelką cenę, często w sposób wybuchowy i nieopanowany, walczy o swoją tożsamość i niezależność.
Obszar społeczny – dziecko:
- jest żywo zainteresowany uczestnictwem w życiu społecznym, ale dostrzega i broni swojej niezależności i samodzielności, ma swoje zdanie i dąży do coraz większej niezależności,
- preferuje zabawy z dziećmi tej samej płci, największą sympatią obdarza jedną czy dwie osoby, „najlepszych przyjaciół”, przyjaźń jest dla niego ważna,
- podczas zabaw chętnie współdziała w grupie rówieśników, umie podporządkować się regułom zabawy i poleceniom, pojawiają się zabawy zespołowe, które integrują dzieci dla osiągnięcia wspólnego celu,
- podczas gier zespołowych, przynależność do drużyn, rozwija umiejętność współdziałania niemniej może mieć problem ze współpraca, ponieważ ma silną potrzebę rywalizacji i zwycięstwa,
- nie ma jeszcze poczucia przynależności do grupy, a także poczucia lojalności w stosunku do koleżanek i kolegów, dlatego dzieci skarżą wzajemnie na siebie i bardziej zależy im na opinii nauczyciela niż kolegów,
- jest egocentryczne, czyli skupia się na sobie i własnych potrzebach, ma trudność z zauważaniem potrzeb i preferencji innych, może być również agresywne, drażliwe i się buntować,
- ma coraz większą świadomość moralną – wie, co jest dobre, a co złe, czasem potrafi się zapędzić i potraktować kogoś ostro czy niesprawiedliwie,
- w wyniku oddziaływania bodźców i sytuacji społecznych zaczyna kształtować trwałe dyspozycje związane z motywacją, światopoglądem, postawami czy sposobem zachowania.
Obszar emocjonalny – dziecko:
- bardzo chce być chwalone, pragnie być na pierwszym miejscu, być we wszystkim najlepsze, mieć najwięcej ze wszystkich rówieśników, bardzo źle znosi niepowodzenia, nie umie przyjąć krytyki i kary,
- często winą za niepowodzenia obwinia mamę, kontakty mam i dzieci w tym okresie bywają trudne,
- jest chwiejne emocjonalnie, szybko popada w skrajne emocje, bardzo szybko zmienia uczucie przyjaźni we wrogość, jest otwarte, nieskrępowane i ekspresyjne przy wyrażaniu emocji, nie ma wykształconych procesów hamowania,
- może odczuwać nowe lęki, z którymi stara sobie radzić.